Brief aan alle Nederlandse gynaecologen
Dr Andrew Browning is op zoek naar gynaecologen die in Ethiopië willen komen werken in een op te bouwen verloskundig centrum in een bestaand ziekenhuis. In de periode van mei tot oktober 2010 is er een knelpunt in de bezetting van het ziekenhuis in Mota. Ook op de langere termijn zijn er echter plaatsen vrij. Laat het weten als u interesse heeft!
Ethiopië is een mooi land. Velen denken bij Ethiopië aan woestijn, maar het land is grotendeels hooggelegen en daardoor ook groen en met een aangenaam klimaat. Het is een erg arm land, maar met een rijke geschiedenis. Zestig procent van de bevolking is van oudsher christelijk. De Italianen hebben het land enkele jaren bezet gehouden, maar Ethiopië is verder nooit gekoloniseerd geweest. De regering is niet democratisch gekozen, maar er heerst desondanks politieke rust. In de grensgebieden met bijvoorbeeld Somalië kan het onrustig zijn, maar de rest van het land (waaronder Mota) is erg veilig voor buitenlanders.
Mota is een plaats circa 500 km noordelijk van Addis Abeba en ligt aan een goede onverharde weg. Het ligt op een hoogvlakte waar veel kleinschalige landbouw plaatsvindt. In deze regio leven 20 miljoen mensen en er zijn nu maar 4 ziekenhuizen waar sectio’s kunnen plaatsvinden. Het risico voor een vrouw om te overlijden ten gevolge van haar zwangerschappen ligt bij 1 op 16. Er staat een staatsziekenhuis in Mota waar op dit moment zwangere vrouwen nauwelijks geholpen kunnen worden door gebrek aan kennis en vaardigheden. Er is een verloskamer en operatiekamer aanwezig met een basale uitrusting. Niemand kan echter een sectio uitvoeren en de vrouwen die hiervoor in aanmerking komen worden naar huis gestuurd. Er was tijdens ons bezoek heel wat medisch personeel in het ziekenhuis aanwezig, en ook een midwife, maar die zeggen dat ze alleen "silly things" zoals malaria kunnen behandelen. Zij waren erg gemotiveerd om verloskunde te leren. In de afgelopen maand hadden er maar 30 bevallingen in Mota plaatsgevonden, waarbij twee zwangeren zijn overleden. De verwachting is dat er meer zwangeren naar het ziekenhuis zullen komen zodra er verloskundige zorg geboden kan worden. Ook vanuit de Ethiopische bevolking komt nu de roep om betere verloskundige zorg, en in Mota wordt door de mensen zelf geld bijeengebracht om een gynaecoloog aan te trekken en de zwangeren te ondersteunen. Het gaat dan bijvoorbeeld om 1 Birr per zwangere, circa 5 eurocent. Dat is voor sommigen al veel geld, maar niet genoeg om een gynaecoloog te betalen. Er is met het ziekenhuis besproken dat vanaf mei 2010 buitenlandse gynaecologen komen voor verloskundige zorg en onderwijs. De eerste Australische gynaecoloog die voor een half jaar zou komen heeft recent helaas afgezegd vanwege bezettingsproblemen in zijn maatschap. Vanaf oktober 2010 is er wel voor de periode van ruim een jaar bezetting door Australische gynaecologen. Wat dat betreft heeft het project goede kans van slagen.
Gynaecologen die in Ethiopië willen werken moeten voor een periode van minstens 3 maanden komen in verband met de werkvergunning. Arts-assistenten moeten al zeer ruime verloskundige ervaring hebben om in aanmerking te komen voor een werkvergunning. De reiskosten en verzekering worden vergoed door een stichting. Er is op het ziekenhuis terrein een klein en simpel appartement, en hulp in de huishouding is aanwezig. Ook als verloskunde niet meer uw aandachtsgebied is, kunt u in dit ziekenhuis heel veel betekenen. Zeker tijdens de startfase zal Andrew of zijn Ethiopische collega uit Bahir Dar direct betrokken zijn. Het is ook goed mogelijk om als team te gaan met een Nederlandse verloskundige, verpleegkundige en/of arts-assistent. Ik ben graag bereid tot het geven van meer informatie, en ik heb ook enkele foto’s. (k.kluivers@obgyn.umcn.nl) Mocht u nog andere suggesties hebben om het project te steunen dan hoor ik het graag. U kunt ook contact opnemen met Andrew Browning (andrew_browning@hotmail.com ).
Andrew is een 40-jarige Australische gynaecoloog die samen met zijn vrouw en twee kleine kinderen sinds acht jaar in Ethiopië woont. Hij heeft eerst in Addis Abeba gewerkt als fistelchirurg en is toen naar BahirDar verhuisd om een satellietkliniek van het Hamlin Fistula Hospital op te zetten. In 2007 gaf hij een indrukwekkende presentatie op de ICS die nog steeds te beluisteren is via internet http://webcasts.prous.com/ics2007/WebProg.asp?SID=2,5,7. Daarin gaf hij al aan dat er veel aandacht moet uitgaan naar de preventie door middel van verbeteringen van de verloskundige zorg. Wij waren erg onder de indruk van zijn goedgeorganiseerde fistelkliniek. Jaarlijks opereert hij 750 vrouwen en hij is een zeer bekwaam chirurg. Daarnaast vindt hij de tijd om dit verloskundige project van de grond te tillen.
Het is indrukwekkend om de enorme verschillen met Nederlandse ziekenhuizen te ervaren. Met maar heel weinig middelen wordt heel veel goed werk gedaan en veel leed weggenomen. Ik hoop dat we daar als Nederlandse gynaecologen een bijdrage aan kunnen leveren.
Kirsten Kluivers (k.kluivers@obgyn.umcn.nl) secr NVOG
Op 11 januari j.l. kreeg ik bovenstaand bericht, net nadat ik had besloten voor de zomer met pensioen te gaan. Ik had bijna 30 jaar als gynaecoloog in Heerenveen gewerkt en vond dat een mooie tijd om het rustiger aan te gaan doen, maar na lezing van deze oproep vond ik dat je hier niet aan voorbij kunt gaan. De nood is daar zo hoog, ik ben beschikbaar en nog fit genoeg, dus heb ik besloten om te gaan, maar ik ga niet zonder mijn vrouw Annemarie. Zij was echter direct zonder aarzelen bereid om mee te gaan.
Gelukkig hebben nog een paar collega's gereageerd en nu is het zo geregeld dat begin juni Hans Doornbos, gynaecoloog uit Zaandam en Roos Ament verloskundige uit Castricum kwartier gaan maken en beginnen de zaak op te starten. Daarna worden zij in juli opgevolgd door mij en Marianne Stelwagen, verloskundige uit Heerenveen. Zij wordt dan in augustus weer opgevolgd door Daphne Leefers verloskundige uit Harderwijk, die tot december kan blijven. Hopenlijk kan ik in oktober weer opgevolgd worden door een collega uit Nederland (we zijn nog op zoek). In november is continuiteit weer verzekerd door Australische gynaecologen.
Frits Blacquière
